Dat vragen ondernemers zich vaak af. Want zo staan Belgische zelfstandigen vaak de helft van hun inkomen af aan de staat. Waarom is dat eigenlijk? Waar gaat dat geld naar toe? Wat zijn sociale bijdragen? En kun je ook minder belasting betalen? Ik was benieuwd, zocht het uit en deel dit graag met je. In dit artikel leer je van alles over de zoekterm “belasting zelfstandige”.
Woord vooraf: dit artikel is specifiek op België gericht, maar kan ook interessant zijn voor Nederlandse ondernemers die met België zakendoen of die zich willen vestigen in België.
Disclaimer: ik ben geen fiscaal expert en kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het effect van beslissingen die je neemt naar aanleiding van dit artikel. Win dus eerst advies in bij financiële experts of de overheid voordat je stappen onderneemt!
Als je in België een eigen bedrijf wilt oprichten, dan kan je dat onder verschillende rechtsvormen doen. Een populaire optie is de eenmanszaak. Dan kun je kiezen uit het statuut zelfstandige (zzp’er in Nederland genoemd) in hoofdberoep (fulltime) of in bijberoep (parttime naast een baan in loondienst). Je kan er ook voor opteren om een vennootschap op te richten zoals een BV (dat heette hier tot voor kort een BVBA). Wil je weten welke rechtsvorm het best bij jou past? Informeer je dan bij een boekhouder of een sociaal secretariaat. Dat is een Belgische instantie die administratieve zaken voor bedrijven regelt.
In dit artikel leer je vooral hoe de belastingen voor zelfstandigen werken. Dat komt omdat ik ervaring heb als zelfstandig webdesigner en fotograaf in zowel bijberoep als hoofdberoep. Ben je op zoek naar informatie over belastingen voor vennootschappen, dan raad ik je aan om bijvoorbeeld een accountant te raadplegen.
Ben je klaar om te starten met een onderneming? Lees hier hoe je zelfstandig ondernemer kunt worden!
Waarom betaal je zoveel belasting in België?
Die vraag stel ik mij al jaren, want ook toen ik nog in loondienst in het onderwijs werkte, zag ik vaak 40% van mijn inkomen in de staatskas te verdwijnen. Nu als zelfstandige is dat zelfs bijna de helft! Dit heeft ook te maken met de belastingschijf waar je in valt. Wil je weten in welke belastingschijf je valt? Raadpleeg dan deze online belastingtool van de overheid. Volgens een artikel van De Tijd uit 2021 komt dat onder andere omdat België zich goed voorbereidt om crisissen op te vangen.
België is, ondanks alle kritiek die Nederlanders op dit land hebben, een sterke, moderne en zeer ontwikkelde staat. Je hebt hier hele sterke overheden (we hebben zes regeringen, echt waar), tegenwoordig goede wegen, modern en goedkoop openbaar vervoer, een sterke en goedkope gezondheidszorg, verschillende ziekenfondsen, een sterke sociale zekerheid, goedkope topmusea en gratis lager en middelbaar onderwijs van een doorgaans hoog niveau. Aan dit alles hangt natuurlijk een prijskaartje. En in tegenstelling tot Nederland, is er hier vrij weinig geprivatiseerd en nog veel in handen van de overheid.
Waar gaan mijn belastingen naartoe?
Het is duidelijk dat zo’n ontwikkeld land met zoveel staatsbedrijven inkomsten nodig heeft. Zo betaal je zowel als burger en als zelfstandig ondernemer in België personenbelasting. Die bestaat uit twee delen: één deel voor alle inwoners en een tweede deel voor zelfstandigen. Ieder jaar zit er in de fel besproken bruine envelop van de belastingen (die is in Nederland blauw) naast een formulier van tientallen pagina’s ook een cirkeldiagram wat aangeeft waar je belastingen voor worden gebruikt.
Zo gingen in 2019 de overheidsuitgaven verhoudingsgewijs naar de volgende zaken toe: 37,2% naar sociale bescherming; 14,6% naar gezondheidszorg; 13,3% naar bestuur; 12,8% naar economische zaken; 11,8% naar onderwijs; 3,2% naar veiligheid en orde; 2,5% naar milieu; 2,4% naar cultuur; 1,5% naar defensie; en 0,65% naar huisvesting. Dus daar gaat al dat geld naar toe!
Wat zijn sociale bijdragen?
Daarnaast is iedere ondernemer in België verplicht om sociale bijdragen te betalen. Technisch gezien wordt dit niet onder belastingen gerekend, maar het gaat natuurlijk wel van je omzet af. Je betaalt sociale bijdragen via een sociaal verzekeringsfonds of sociaal secretariaat, zoals Liantis of Partena. Deze worden per kwartaal geïnd en zorgen ervoor dat je verzekerd bent bij ziekte en pensioen opbouwt.
Zo gingen in 2019 de overheidsuitgaven verhoudingsgewijs naar de volgende zaken toe: 37,2% naar sociale bescherming; 14,6% naar gezondheidszorg; 13,3% naar bestuur; 12,8% naar economische zaken; 11,8% naar onderwijs; 3,2% naar veiligheid en orde; 2,5% naar milieu; 2,4% naar cultuur; 1,5% naar defensie; en 0,65% naar huisvesting. Dus daar gaat al dat geld naar toe!
Hoe kan ik minder belasting betalen?
Hier bestaan in België ook wegen voor. Verdien je behoorlijk wat, dan kan het misschien interessant zijn om voor een andere rechtsvorm te kiezen. Zo kan de vennootschapsbelasting lager zijn dan de personenbelasting, maar het kost ook wel wat om een vennootschap op te richten.
Ben je een creatieve ondernemer? Dan kun je je ook laten uitbetalen in auteursrechten en werken met een tussenpartij. Ik heb hier geen ervaring mee, maar via Google kun je hier wel wat informatie over vinden.
Extra advies nodig? Ontdek hier of je wel of geen boekhouder nodig hebt.
Conclusie
Als je in België ervoor kiest om zelfstandige te zijn, dan betaal je personenbelasting. In bepaalde gevallen gaat zelfs 50% naar de fiscus. Dit komt omdat België hoge overheidsuitgaven heeft en inzet op crisisbeheer. Daarnaast betaal je ook sociale bijdragen zodat je pensioen opbouwt en een uitkering bij ziekte kan krijgen. Wil je minder belasting betalen? Dan kun je kijken of een andere rechtsvorm zoals een vennootschap interessant is of je kan onderzoeken of je je kan uit laten betalen in auteursrechten.
Disclaimer (bis): ik ben geen fiscaal expert en kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het effect van beslissingen die je neemt naar aanleiding van dit artikel. Win dus eerst advies in bij financiële experts of de overheid voordat je stappen onderneemt!